چرا سازمان ها نیازمند مدیریت استراتژیک هستند؟

چرا برخی از مؤسسات، نوسان‌های سیاسی، اقتصادی، اجتماعی را به راحتی تحمل نموده و بر آنها غلبه می‌کنند و در مقابل برخی از سازمان‌ها طعم تلخ شکست را چشیده و از ادامه راه باز می‌مانند؟ به عقیده بسیاری از متخصصان علم مدیریت پاسخ بسیاری از این گونه سئوالات را باید در مفاهیمی به نام استراتژی و مدیریت استراتژیک جستجو کرد.

تعریف استراتژی و مدیریت استراتژیک 

تاکنون تعاریف بسیاری از استراتژی و مدیریت استراتژیک شده است. در ادامه به بعضی از این تعاریف اشاره می کنیم :

مفهوم لغوی استراتژی: واژه استراتژی از کلمه یونانی(استراتگوس) Strategos گرفته شده است. استراتگوس یا (استراتژ) به معنای لشکر است. استراتگوس به معنی فرماندهی ارتش هم به کار می رفت. بطور مثال، ارتش یونان باستان که از گروههای کوچک سربازانِ متعلق به خاندانهای یونانی تشکیل شده بود، توسط افرادی به نام استراتگوس فرماندهی می شد.

مدیریت استراتژیک تصمیمات و فعالیت‌های یکپارچه در جهت توسعه استراتژی‌های مؤثر، اجرا و کنترل نتایج آنهاست.
می توان گفت مدیریت استراتژیک فعالیت‌های مربوط به بررسی، ارزشیابی و انتخاب استراتژی‌ها، اتخاذ هر گونه تدابیر درون و بیرون سازمانی برای اجرای این استراتژی‌ها و در نهایت کنترل فعالیت‌های انجام شده را در برمی‌گیرد.

فرآیندهای مدیریت استراتژیک

مدیریت استراتژیک به طور کلی از مؤلفه های زیر تشکیل شده است :

تدوین استراتژی

در این مرحله از فرآیند مدیریت استراتژیک نوع فعالیت هایی که شرکت در حال و آینده به آن ها می پردازد تعیین شده، شیوه تخصیص منابع، تصمیم در مورد گسترش یا متنوع سازی یا محدود سازی فعالیت ها، تصمیم در مورد نحوه مواجهه با بازار داخلی و بین المللی، تصمیم در مورد مشارکت یا ادغام در سایر شرکت ها و سایر تصمیمات اثرگذار گرفته می شود.

اجرای استراتژی 

در این مرحله تصمیمات اخذ شده در مرحله تدوین استراتژی به اجرا گذاشته می شود. لذا الویت بندی فعالیت ها، تهیه برنامه عملیاتی برای اجرا و تخصیص منابع در این مرحله صورت می پذیرد.

ارزیابی استراتژی

در این مرحله از فرآیند مدیریت استراتژیک، نتایج اجرای تصمیمات استراتژیک بررسی می شوند، تا از میزان اثربخشی تصمیمات اخذ شده اطلاع حاصل شود. در صورتی که نتایج عملکردی حاکی از ناکارآمدی تصمیمات اخذ شده باشد، باید با انجام اقدامات اصلاحی، روند اجرای فعالیت ها را تصحیح نمود.

لزوم وجود مدیریت استراتژیک 

با در نظر گرفتن تغییرات محیطی که در حال حاضر شتاب زیادی به خود گرفته است و پیچیده شدن تصمیمات سازمانی، لزوم بکارگیری برنامه‌ای جامع برای مواجهه با اینگونه مسائل بیشتر از گذشته ملموس می‌شود. این برنامه چیزی جز برنامه استراتژیک نیست. مدیریت استراتژیک با تکیه بر ذهنیتی پویا، آینده‌نگر، جامع‌نگر و اقتضایی راه حل بسیاری از مسائل سازمانهای امروزی است. پایه های مدیریت استراتژیک بر اساس میزان درکی است که مدیران از شرکت‌های رقیب، بازارها، قیمت‌ها، عرضه‌کنندگان مواد اولیه، توزیع‌کنندگان، دولت‌ها، بستانکاران، سهامداران و مشتریانی که در سراسر دنیا وجود دارند قرار دارد و این عوامل تعیین‌کنندگان موفقیت تجاری در دنیای امروز است. پس یکی از مهمترین ابزارهایی که سازمان‌ها برای حصول موفقیت در آینده می‌توانند از آن بهره گیرند مدیریت استراتژیک خواهد بود. قطعا به کارگیری مدیریت استراتژیک با مزایایی همراه خواهد بود که برخی از آن ها عبارتند از :

مزایای به کارگیری مدیریت استراتژیک در سازمان ها 

یکی از مزیت های اصلی مدیریت استراتژیک این است که به سازمان کمک می کند از مجرای استفاده نمودن از روش منظم تر، معقولتر و منطقی تر راهها یا گزینه های استراتژیک را انتخاب نماید و بدین گونه استراتژیهای بهتری را تدوین نماید. تردیدی نیست که این یکی از منافع اصلی مدیریت استراتژیک است ولی نتیجه تحقیقات کنونی نشان می دهد که این فرایند می تواند در مدیریت استراتژیک نقش مهمتری ایفا کنند. مدیران و کارکنان از طریق درگیرشدن در این فرایند خود را متعهد به حمایت از سازمان می نمایند. یکی دیگر از مهمترین منافع مدیریت استراتژیک این است که موجب تفاهم و تعهد هر چه بیشتر مدیران و کارکنان می شود. یکی از منافع بزرگ مدیریت استراتژیک این است که موجب فرصتی می شود تا به کارکنان تفویض اختیار شود. تفویض اختیار عملی است که به وسیله آن کارکنان تشویق و ترغیب میشوند در فرایندهای تصمیم گیری مشارکت کنند، خلاقیت، نوآوری و خیال پردازی را تمرین نمایند و بدین گونه اثر بخشی آنها افزایش خواهد یافت.

ارتباط بین سیستم مدیریت ارتباط با مشتری و مدیریت استراتژیک

آرمان هر شرکت تولیدی یا خدماتی از بکارگیری سیستم مدیریت ارتباط با مشتری، اعمال نیازمندی ها و خواسته های مشتریان بر تولیدات یا خدمات، طبق یک برنامه مدون می باشد. ابزار برنامه ریزی در طول مدت زمان (کوتاه مدت، میان مدت و دراز مدت) برنامه ریزی استراتژیک می باشد. یعنی تلاشی برای ارائه­ یک طرح منطقی از فعالیت­های اجرایی، که سازمان را در راستای رسیدن به نیازمندی­های مشتریان و رسیدن به وضع مطلوب هدایت می­ کند. یکی از کاربردهای برنامه ریزی استراتژیک این است که می ­تواند با بررسی نقاط قوت، ضعف، فرصت و تهدید، و استخراج ماتریس ­های استراتژیک در سیستمهای اطلاعاتی مشتریان، راهبردهایی به سمت اهداف عالی شرکت با رویکردی سیستماتیک ارایه نماید.

از آنجایی که در هر سازمان، حفظ مشتریان موجود و فرآهم کردن رضایت آن­ها، یکی از اهداف مهم محسوب می­ شود. و رویکرد مدیریت ارتباط با مشتری نیز بدین منظور توسعه پیدا کرده است سازمان ها درصدد آن هستند تا با توجه به نیازمندی­های یک سازمان و بررسی فرآیندهای آن،  سیستم مدیریت ارتباط با مشتری را به کار بگیرند، و طبق یک برنامه ریزی استراتژیک برای آن شرکت، راهبردهایی را به منظور بهبود عملکرد و برآوردن هرچه بیشتر خواسته­ های مشتریان آن­ها ارائه دهند.

با توجه به رشد روزافزون علم و مزیت های به کارگیری مدیریت استراتژیک در سازمان ها، مرکز آموزش مجازی رایتک اقدام به ارائه دوره مدیریت استراتژیک نموده است.